Programma Binnenstad

Vraaguitval op korte termijn versnelling van de leegstand
In de detailhandel zijn forse vraaguitval, omzetdalingen en liquiditeitsproblemen aan de orde van de dag. Vast staat dat het omzetverlies dat nu geleden wordt, niet meer ingehaald zal worden. Ondanks tijdelijke overbruggingskredieten, uitstel van belastingen en huur, zal de economische schade groot zijn op het gebied van werkloosheid en leegstand in de binnenstad. Onderzoek van Koninklijke Horeca Nederland laat zien dat twee derde van de horecazaken per 1 juli haar deuren moet sluiten als het kabinet niet met aanvullende steunmaatregelen komt. Op de korte termijn kan, naast maatregelen die financieel meer ruimte bieden aan ondernemers, gedacht worden aan vraag-stimulerende maatregelen te treffen zoals lokaal inkopen, promotiecampagnes, afnemen van tegoed/cadeaubonnen, grotere terrassen, verruiming van openingstijden, meer koopzondagen, toestaan van vergunning-plichtige activiteiten binnen bestaande vergunningen, etc.

Het online winkelen neemt op dit moment een grote vlucht. De onlineomzet was in maart bijna 29% hoger dan in dezelfde maand een jaar eerder. De groei was nog nooit zo groot. Hoe langer de crisis duurt, hoe meer mensen gewend raken aan het online winkelen. Dat brengt ook op de langere termijn winkels en horecabedrijven aan het wankelen door een gebrek aan inkomen. Hierdoor zullen nog meer ‘gaten’ vallen in de binnenstad, deels tijdelijk en deels permanent. Leegstand zal zich niet alleen aan de randen voordoen, maar ook in het hart doordat daar de huren het hoogst zijn: het zogenaamde ‘donut-effect’.

Transformatie omhoog en actief saneren
Door de effecten van de coronacrisis op retail en horeca, ontstaat in Almelo nog meer de noodzaak om aan de slag te gaan voor een compactere binnenstad, zodat ze weer gezond wordt. Het tempo van deze transformatie moet omhoog. De transformatie van winkels kwam in middelgrote steden zoals Almelo nog maar mondjesmaat op gang, mede vanwege de hoge boekwaardes van panden. De coronacrisis zou de transformatie van winkels nog wel eens kunnen bespoedigen. Veel vastgoedprofessionals verwachten dat de boekwaarde van hun vastgoed gaat dalen als gevolg van de coronacrisis. Daarnaast moet overbodige planvoorraad worden geschrapt. Voor veel winkels geldt dat ze nog wel eens willen uitwijken naar goedkopere, decentrale locaties waar ze volgens de geldende bestemmingsplannen nog wel terecht kunnen.

Ontmoeting op 1,5 meter
In winkels zijn maatregelen getroffen om 1,5 meter afstand te kunnen houden. Terrassen zijn inmiddels ingericht op 1,5 meter afstand. Theaters en restaurants mogen weer een beperkt aantal bezoekers ontvangen. Een herinrichting van de winkelstraten lijkt vooralsnog nog niet aan de orde. De straten zijn breed genoeg om het aantal passanten aan te kunnen. De vraag is echter hoe de binnenstad binnen de beperkingen langzamerhand weer een aantrekkelijke plek van ontmoeting en samenzijn kan worden. We nodigen partijen uit de binnenstad uit om met initiatieven te komen waarmee de ontmoeting in de binnenstad weer veilig invulling gegeven kan worden. De uitgangspunten hierbij zijn spreiding in tijd en ruimte, veiligheid, gezamenlijkheid, kleinschaligheid en creativiteit.

Nu de maatregelen enigszins worden versoepeld wordt samen met Centrum Almelo Aktief (CAA) al ingezet op een brede promotiecampagne om de bezoeker weer welkom te heten in de binnenstad. Ook de provincie draagt hieraan bij middels een crisisarrangement à 25.000 euro. Daarnaast wordt extra ingezet op centrummanagement om ondernemers in deze moeilijke tijd te ondersteunen.

Samenwerking, juist nu
Het op de juiste wijze sturen op een compact centrum, aantrekkelijk aanbod en profilering blijft de centrale opgave. Dit betekent dat publiek-private samenwerking moet worden gezocht voor de meest kansrijke locaties (kernwinkelgebied), optimale situering van trekkers zoals bijvoorbeeld supermarkten en transformatie van toekomstarme winkellocaties naar bijvoorbeeld woningbouw. De huidige tijd van onzekerheid bij ondernemers, vastgoedeigenaren en overheid kan een doorbraak betekenen voor samenwerking en nieuwe coalities in de binnenstad. Zo kan de coronacrisis op lange termijn de aanzet vormen van een versneld traject richting vitale centra. Het is de komende maanden en jaren van belang om, wanneer de financiële onrust bij winkeliers is verminderd, door te pakken met deze centrumcoalitie met ondernemers, vastgoed, cultuur, promotie en horeca.