Wijksturing

Met het vaststellen van de gemeentelijke visie “Voor Stad en Resultaat” in 2018 heeft Almelo onder meer gekozen voor de drie sturingsprincipes; lijn-, programma- en wijksturing. Hiermee wil Almelo de betrokkenheid van inwoners en ondernemers vergroten, hun belang meer voorop stellen en daarnaar handelen. Wijksturing is de manier waarop de betrokkenheid van inwoners en ondernemers in de wijken en dorpen wordt georganiseerd. Wijksturing gaat over inwoners, die zelf bijdragen aan hun eigen wijk, vanuit de eigen belevingswereld. Wijkaandacht past in de besturingsfilosofie ‘organiseren van nabijheid’.

Visie

De gemeente Almelo vindt dat Almelo een levendige en vitale stad moet zijn/blijven waar het volgens inwoners en ondernemers fijn wonen, werken en verblijven is. Door wijkgericht te werken dragen gemeente en partners bij aan de leefbaarheid en sociale samenhang binnen wijken. Vanuit en voor de wijken worden trends en (strategische) ambities gesignaleerd die soms ook stadsbreed hun impact hebben. Wijksturing sluit aan bij de identiteit en dynamiek van de wijk of dorp. Dit impliceert dat geen wijk hetzelfde is; er mogen dus verschillen zijn of ontstaan. Belangrijk is dat gezamenlijke belangen met andere wijkpartners worden geformuleerd, focus wordt aangegeven en hierop concrete acties worden ingezet. De wijkregisseurs zijn strategische partners in projecten en beleidsopgaven en zijn tegelijkertijd een bekend gezicht in de wijk.

Ambities

Voor de ambities van wijksturing wordt gekozen om te komen van wijkbewust werken naar wijkgericht werken. Dit leidt tot de volgende ambities:

Doorontwikkeling

De aandacht voor wijken past binnen de besturingsfilosofie “organiseren van nabijheid”. Het realiseren van dit toekomstbeeld vergt echter wel een doorontwikkeling van tactisch opereren naar strategisch regisseren. Om wijksturing als één van de sturingsprincipes voor de gemeente neer te zetten, is het noodzakelijk dat wijksturing in positie komt en regie kan voeren op verschillende onderdelen binnen de organisatie. Dit is in onderstaand figuur schematisch verbeeld. Deze doorontwikkeling gaat niet vanzelf: daarvoor zijn niet alleen aanvullende afspraken nodig over de mandaten en bevoegdheden van wijksturing maar ook een periode om vanuit de diverse disciplines samen te leren. Bij wijksturing is er mogelijk een opdrukkende werking op de reguliere budgetten, of een verschuiving, of juist een besparing

Figuur 1 Kwadrant doorontwikkeling wijksturing

Wijksturing geeft een betere afweging in de besteding van middelen, omdat de werkelijke behoefte leidend wordt en niet het inhoudelijke specialisme centraal staat. Na de recente uitrol van de sociale wijkteams willen we in de wijken een sterkere verbinding maken tussen het sociale en fysieke domein. Prioriteit voor de leefomgeving en veiligheid komt voort uit de wensen om op die domeinen te sturen die dagelijks van grote invloed zijn op de beoordeling van de leefomgeving van inwoners. Met de prioritaire sturing op leefomgeving en veiligheid krijgen de wijkregisseurs ook een nadrukkelijke rol bij het medebepalen van de investeringen voor groen, blauw en grijs. Wijkregisseurs gaan meesturen op de uitvoering om op die manier de optimale mix te vinden tussen technische noodzaak, maatschappelijke waarde en het voorkomen van afglijden van wijken. Natuurlijk blijven wijkregisseurs ook de natuurlijke verbinder voor inwonersinitiatieven en partner in de communicatie van gemeentelijke projecten.

Wijkopgaven en monitoring

Voor een goede afweging van nut en noodzaak van verschillende mogelijke interventies worden per wijk wijkopgaven gemaakt. Hierin staan de activiteiten met bijbehorende projecten voor de komende periode gedefinieerd. Deze wijkopgaven komen tot stand op basis van doorleefd inzicht in de wijken en op basis van objectieve én subjectieve criteria. Elke wijkopgave bevat een analyse van de staat van de wijk. Voor de analyse en monitoring wordt gebruik gemaakt van het wijkkompas. Deze geeft een beeld over de staat van de wijk en bevat een waaier aan subjectieve en objectieve indicatoren over meerdere thema’s. Door jaarlijks indicatoren te actualiseren en de scores te vergelijken met die van voorgaande jaren is het mogelijk om ontwikkelingen op relevante thema’s, gekoppeld aan de wijkopgave, te monitoren. Ook kan het wijkkompas ingezet worden voor dialoog.

Voor alle wijken wordt dezelfde basis-set aan indicatoren gehanteerd. Daarnaast is er ruimte om gebied-specifieke indicatoren toe te passen zodat aangesloten wordt op het eigene van de wijk.
Daarnaast wordt er voor informatie over de wijk gebruik gemaakt van de kennis, kunde en inzicht aanwezig in het veld bij zowel professionals (bijv. buurtbeheer, wijkondersteuner, jongerenwerker, wijkagent) als bij georganiseerde en ongeorganiseerde inwoners.

Spelregels inzet budgetten

Bij de Programmabegroting 2020 nam de gemeenteraad een amendement aan waarmee 150.000 euro werd gereserveerd voor verdere doorontwikkeling van wijkgericht werken; in de meerjarenraming oplopend naar 300.000 euro in 2023. Dit bedrag wordt beschikbaar gesteld als een collegebesluit over de spelregels is genomen waarin expliciet is beschreven waarvoor het geld mag worden aangewend, wie bevoegd is om het geld toe te kennen en hoe het wordt verantwoord. Dit collegebesluit zal voorafgaand aan de raadsbehandeling van de Perspectiefnota worden genomen. De raad zal hierover met een aanvullende raadsbrief actief worden geïnformeerd.